الک ( سرند ) آزمايشگاهي چيست :

الک (سرند) آزمايشگاهي وسيله ايست جهت دانه بندي و يا اندازه گيري مواد ميباشد که نيز خود يکي از بهينه و بصرفه ترين روشهاي اندازه گيري مواد ميباشند .

جنس توري و فريم الک هاي آزمايشگاهي از استيل ضد زنگ يا همان استنلس استيل ساخته شده است.

توري الک هاي آزمايشگاهي با توجه به استاندارد از اندازه 25 ميکرون تا 101 ميلي متر ساخته شده است که هر الک (در صورت سفارش) داراي گواهي کاليبراسيون منحصر به فرد جهت ارائه به اداره استاندارد مي باشد .

چگونه الک ( سرند ) آزمایشگاهی خوب را تشخيص دهيم :

اگر شما بخواهيد الک ( سرند ) آزمايشگاهي تهيه کنيد حتما به اين فکر مي افتيد که الک هاي آزمايشگاهي خوب چه ويژگي دارند. هنگامي که شما دو يا چند نوع الک آزمايشگاهي کنار هم داشته باشيد خيلي سريعتر و آسانتر ميتوانيد تشخيص دهيد که کدام الک بهتر از ديگري ميباشد ولي اين مطلب را نيز در نظر داشته باشيد براي تشخيص الک آزمايشگاهي خوب فقط کيفيت ظاهري اهميت ندارد.

همگام آزما تولیدکننده تجهیزات آزمایشگاهی خاک ، بتن ، آسفالت و قیر میباشد.

1- کيفيت فريم الک ( سرند ) آزمایشگاهی :

ورق دوري الک آزمايشگاهي را فريم آن ميناميم . ضخامت و نوع جنس و همچنين خمکاري فريم بايد مناسب باشد. در بعضي از فريم ها جهت ارزانتر شدن الک از ضخامت ورق آن کم ميکنند . که اين خود در عمر مفيد الک آزمايشگاهي بسيار موثر ميباشد. در صورت کوچکترين ضربه فريم الک از شکل خود خارج ميشود. رعايت ضخامت مناسب فريم يکي از عوامل طول عمر مفيد الک آزمايشگاهي ميباشد.

2- جوشکاري يا لحيم کاري توري الک به فريم :

در صورتي که توري الک بخوبي به فريم جوشکاري نشود در زمان کمي توري در اثر بار مواد، توري از فريم جدا ميشود که قابل تعمير نميباشد. در هنگام تهيه الک آزمايشگاهي در نظر داشته باشيد که چوشکاري با کيفيت خوب و مناسب انجام شده باشد

3-کيفيت بافت توري الک آزمايشگاهي :

يکي از مهمترين شاخصه هاي الک کيفيت توري و نيز مشخصات ابعادي آن ميباشد. به جرات بگويم اين مشخصه را با چشم غير مسلح نميتوان تشخيص داد. براي تشخيص اين مهم بهتر است الک را به شرکت هاي که صلاحيت کاليبراسيون الک آزمايشگاهي را دارند، سپرد تا با دستگاههاي پيشرفته از سلامت و دقت الک نيز مطمين شويد در هنگام خريدالک ( سرند ) آزمایشگاهی در صورت نياز شيکر الک مورد نياز خود را نيز سفارش دهيد.

همگام آزم/ا تولیدکننده شیکر الک غربالی آزمایشگاهی 

الکهاي آزمايشگاهي استاندارد در ايران در سه اندازه فريم ساخته ميشود:

فريم 8 اينچ = معادل 203 ميلي متر

فريم 12 اينچ = معادل 304 ميلي متر

فريم 18 اينچ = معادل 457 ميلي متر

الک آزمايشگاهي در کاربرد آزمايشگاه مکانيک خاک با سري 15 تايي به شماره هاي ذيل ارائه ميگردد :

شماره مش 200 سايز 75 ميکرون

شماره مش 100 سايز 150 ميکرون

شماره مش 50 سايز 300 ميکرون

-شماره مش 40 سايز 420 ميکرون

شماره مش 30 سايز 600 ميکرون

شماره مش 16 سايز 1.20 ميلي متر

شماره مش 10 سايز 2.00 ميلي متر

شماره مش 8 سايز 2.36 ميلي متر

شماره مش 4 سايز 4.75 ميلي متر

شماره مش “3/8 سايز 9.51 ميلي متر

شماره مش “1/2 سايز 12.70 ميلي متر

شماره مش “3/4 سايز 19.00 ميلي متر

شماره مش “1 سايز 25.40 ميلي متر

شماره مش “1.1/2 سايز 38.10 ميلي متر

شماره مش “2 سايز 50.80 ميلي متر

درب و کفي الک آزمايشگاهي

هدف از آزمايش دانه بندي و استفاده الک آزمايشگاهي توزيع بزرگي دانه‌ها معمولاً از اهميت ويژه‌اي برخوردار است و در رفتار مهندسي مواد دانه‌اي تاثيرگذار است .

آزمايش الک را مي‌توان بر روي تمام مواد آلي و غير آلي دانه‌اي شامل ماسه ، تکه سنگ‌هاي خُرد شده ، رس ، گرانيت ، فلدسپار ، زغال سنگ ، بسياري مواد گرده‌اي و حتي دانه‌هاي غلات نيز استفاده کرد .

براي اين آزمايش از الک‌هاي ويژه‌اي که شبکه ي کف آن‌ها از سيم فولادي است استفاده مي‌کنيم ، سوراخ‌هاي کف اين الک‌ها همگي داراي اندازه دقيق و مشخص‌اند .

بايد مجموعه الک‌ها را بر روي هم قرار داد ، الک‌هاي با سوراخ بزرگتر در بالا و الک‌هاي ريزتر در پايين قرار مي‌گيرند .

پس از آن نمونه خاک خشک را که تمام کلوخه‌هاي آن شکسته شده ابتدا وزن مي‌کنند و بعد آن را بر روي الک بالايي مي‌ريزند و مجموعه الک‌ها را براي مدت معلومي ( استاندارد ) تکان مي‌دهند تا دانه‌هاي خاک از آن عبور کند واضح است که دانه‌هاي با اندازه کوچکتر از سوراخ‌هاي الک عبور مي‌کنند و دانه‌هاي بزرگتر بر روي سيم‌هاي فولادي باقي مي‌مانند .

اين روش براي دانه‌هاي درشت‌تر خاک منطقي است ولي براي دانه‌هاي بسيار ريز مناسب نيست زيرا دانه‌هاي بسيار ريز خاک به يکديگر مي‌چسبند و درنتيجه روش الک ديگر جواب‌هاي مناسبي نخواهد داد .

اگر ميزان دانه‌هاي ريز خاک زياد باشد ممکن است مجبور شويم اول از روي خاک و دانه‌هاي خشن آن آب عبور دهيم و پس از شسته شدن ذرات بزرگتر و از بين رفتن کلوخه‌ها ، شروع به الک کردن کنيم .

جدول شماره بندي الک آزمايشگاهي بر حسب سايز و مش ليست الک هاي آزمايشگاهي فريم 8 اينچ طبقه بندي مش الکهاي موجود

:طبق استاندارد

ASTM E11